Posted in Առաջադրանքներ

Է(ե) ձայնավորի հնչյունափոխությունը

1.Համեմատիր դեմ-դիմաց գրված բառերը և ցույց տուր, թե հնչյունական ինչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել.

Հովհաննես-Հովհաննիսյան ե-ն դարձել է ի , անեծք-անիծել ե-ն դարձել է ի, դեմ-դիմանկար ե-ն դարձել է ի, վրեժ-վրիժառու ե-ն դարձել է ի,, վեպ-վիպասան ե-ն դարձել է ի:

2. Տրված բաղադրիչները միացնելով բառեր կազմիր, ուշադրություն դարձրու հնչյունափոխությանը: Օրինակ՝ կես+ա+դեմ-կիսադեմ

մեգ+ա+պատ-միգապատ, գես+աստղ-գիսաստղ, սեր+առատ-սիրառատ, հանդես+ություն-հանդիսություն, պատվեր+ա+տու-պատվիրատու, բնագետ+ություն-բնագիտություն, հրավեր+ա+տոմս-հրավիրատոմս։

3. Վեճ, նվեր, տեր, մեջ, գեր արմատներից 2-ական բառ կազմիր այնպես, որ տեղի ունենա հնչյունի փոփոխություն:
Վեճ-վիճել,վճռական,վիճաբանություն
Նվեր-նվիրել,նվիրատվություն,նվիրատու,նվիրական;
Տեր-տիրակալ,տիրանալ,տիրուհի,տիրույթ,տիրամայր:
Մեջ-միջին,միջանցք,միջորեական,միջերկրական,միջորե:
Գեր-գիրանալ,Գիրություն,գիրուկ,

4. Հետևյալ բառերից փակագծերում տրված բառերի և մասնիկների օգնությամբ կազմիր նոր բառեր՝ ենթարկելով անհրաժեշտ հնչյունափոխության:

Գեր (անալ)-գիրանալ, կես (ատ)-կիսատ, հայրենասեր (ություն)-հայրենասիրություն, մեգ (ապատ)-միգապատ, էշ (ատեր)-էշատեր, պարտեզ (պան),-պարտիզպան, զեն (ակիր)-զենակիր, հրավեր (ատոմս)-հրավիրատոմս, էշ (այծյամ)-իշայծյամ, գրագետ (ություն)-գրագիտություն, տեր (անալ)-տիրանալ, վեպ (ագիր)վիպագիր:

5. Գտիր հետևյալ բառերի հնչյունափոխված մասը և վերականգնիր անհնչյունափոխ ձևերը՝

դիզել-դեզ, կիսամուշտակ-մուշտակ, վիպական-վեպ, իջևանել-, պատվիրել, սիրալիր, իջվածք-էջ, տիրական-տեր, սիզավետ-սեզ, զինել-զեն:

Թողնել մեկնաբանություն